Олон улсын чуулга уулзалт өндөрлөж, Хамтарсан тунхаглал гаргалаа
ОХУ-ын нийслэл Москва хотноо болж буй “Парламентаризмын хөгжил” Олон улсын чуулга уулзалт өнөөдөр (2018.06.05) өндөрлөлөө.
Хууль тогтоох засаглалын нийгэмд болон дэлхий дахины эдийн засаг, улс төрийн амьдралд гүйцэтгэх үүрэг, аюулгүй байдлыг хангах, парламент хоорондын олон талт хамтын ажиллагаа, харилцан ойлголцлыг бэхжүүлж, тэргүүн туршлагаа харилцан солилцох, парламентын дипломатыг хөгжүүлэх зэрэг олон талт асуудлаар хоёр өдөр чуулсан чуулганаас Тунхаглал гаргалаа.
Монгол Улсын парламентын төлөөлөгчид чуулганы нээлт, хаалт, үндсэн болон салбар хуралдаануудад идэвхтэй оролцож, хэлэлцэж буй асуудлуудаар байр сууриа илэрхийллээ.
Чуулганы үеэр УИХ-ын дарга М.Энхболд хоёр талын хэд хэдэн уулзалт хийсний дотор ОХУ-ын Холбооны хурлын Холбооны зөвлөл, Төрийн Дум, Засгийн газрын удирдлагууд, ОХУ-ын Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын төлөөлөлтэй хийсэн уулзалтууд, хөндөж ярилцсан асуудлууд чухал ач холбогдолтой болов.
Орос, Монголын Засгийн газар хоорондын комиссын Оросын хэсгийн даргаар А.В.Гордеев томилогджээ
Монгол Улсын Их Хурлын дарга М.Энхболд энэ өдөр ОХУ-ын Засгийн газрын Тэргүүний орлогч А.В.Гордеевтай ОХУ-ын Засгийн газрын ордонд уулзав.
Уулзалтад Монголын талаас Монгол Улсаас ОХУ-д суугаа Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайд Б.Дэлгэрмаа, УИХ-ын гишүүн, Хууль зүйн байнгын хорооны дарга Ш.Раднаасэд, УИХ-ын гишүүн Ж.Батзандан, Г.Тэмүүлэн, Оросын талаас ОХУ-ын Тээврийн орлогч сайд А.В.Лушников, Хөдөө аж ахуйн орлогч сайд Е.В.Громыко, Эрчим хүчний орлогч сайд В.М.Кравченко, Эдийн засгийн хөгжлийн орлогч сайд А.В.Груздев, Аж үйлдвэр, худалдааны орлогч сайд А.Н.Морозов, Мал эмнэлэг, ургамал, хорио цээрийн Холбооны албаны орлогч дарга Н.А.Власов, Гадаад хэргийн яамны Азийн нэгдүгээр газрын захирал А.Б.Кулик, “Оросын төмөр замууд” НХН-ийн Ерөнхий захирлын нэгдүгээр орлогч А.С.Мишарин нар оролцов.
Ноён А.В.Гордеев сүүлийн жилүүдэд ОХУ, Монгол Улсын хооронд өндөр, дээд түвшний уулзалт, яриа хэлэлцээ идэвхтэй өрнөж байгааг тэмдэглээд, “Манай Засгийн газраас Орос, Монголын Засгийн газар хоорондын комиссын Оросын хэсгийн даргын түвшинг ахиулж, намайг тус хэсгийн даргаар томилох шийдвэрт Ерөнхий сайд Д.А.Медведев гарын үсэг зурсан” гэж мэдээллээ.
УИХ-ын дарга М.Энхболд ОХУ-ын Засгийн газрын Тэргүүний орлогчоор томилогдсоны зэрэгцээ Монгол, Оросын Засгийн газар хоорондын комиссын Оросын хэсгийг тэргүүлэх болсонд нь Алексей Васильевич Гордеевт баяр хүргэлээ.
Тэрбээр “Монгол Улс хөрш орнууд, тэр дундаа ОХУ-тай хөгжүүлж буй харилцаандаа тэргүүн зэргийн ач холбогдол өгч, стратегийн түвшинд харилцаа, хамтын ажиллагаагаа өргөжүүлэн хөгжүүлэх бодлогыг баримталдаг. Хоёр орны хооронд өндөр, дээд түвшний харилцан айлчлалыг тогтмолжуулж, хамтын ажиллагаанд тулгамдаж буй асуудлуудыг илэн далангуй ярилцан шийдвэрлэх замаар идэвхтэй хамтран ажиллах ёстой гэж бид үздэг” хэмээлээ.
Хоёр орны харилцаанд худалдаа, эдийн засгийн хамтын ажиллагаа чухал байр суурь эзэлдэг. 2017 онд Монгол Улсаас ОХУ-д 67.7 сая ам.долларын бараа, бүтээгдэхүүн экспортолж, 1.2 тэрбум ам.долларын импорт хийснээр гадаад худалдааны эргэлт 1.3 тэрбум ам.долларт хүрснийг УИХ-ын дарга онцоллоо.
УИХ-ын дарга М.Энхболд Монгол Улс Евразийн эдийн засгийн холбооны орнуудтай Чөлөөт худалдааны хэлэлцээр байгуулах сонирхолтой байгааг ОХУ дэмжиж байгаад талархлаа илэрхийлэв.
Тэрбээр хоёр тал Улаанбаатар төмөр замын техникийн шинэчлэл, эрчим хүч зэрэг салбарт хамтарсан томоохон төслүүдийг хэрэгжүүлэх нь зүйтэй гэж үзэж байна. Тэдгээрт шаардлагатай хөрөнгө, санхүүгийн асуудлыг хоёр тал ойрын хугацаанд хэлэлцэн шийдвэрлэж, хэрэгжүүлж эхлүүлэх саналтай байна гэлээ.
Түүнчлэн төмөр замын тээврийн салбарын гэрээ хэлэлцээр, “Монгол, Орос, Хятадын эдийн засгийн коридор байгуулах хөтөлбөр”-ийн төслүүдийг хэрэгжүүлэх нь чухал байгааг тэмдэглэв. Мөн хөдөө аж ахуйн салбарыг хөгжүүлэх, түүний дотор малыг эрүүлжүүлэх, вакцинжуулах чиглэлээр хамтран ажиллах, хил орчмын болон бүс нутгийн хамтын ажиллагааг эрчимжүүлэх, Азийн авто замын сүлжээгээр олон улсын авто тээвэрлэлт гүйцэтгэх, Халхын голын ялалтын 80 жилийн ойг өргөн хүрээнд хамтран тэмдэглэх зэрэг асуудлыг хөндөж ярилаа.
Ноён А.В.Гордеев хоёр орны харилцааны өргөн хүрээний асуудлуудыг хөндөж, байр сууриа илэрхийлсэнд нь УИХ-ын даргад талархал илэрхийлээд, “2017 онд хоёр орны худалдааны эргэлт дорвитой өссөн таатай мэдээлэл бий. Энэхүү эрчийг хадгалж, ойрын хугацаанд 2.0 тэрбум ам.долларт хүргэх боломжтой гэж үзэж байна” гэлээ. Тэрбээр энэ 6-р сард Улаанбаатар хотноо хоёр орны хамтын ажиллагааг идэвхжүүлэхэд чиглэсэн олон чухал арга хэмжээ болохоор байгааг онцлоод, “Эрхэм хүндэт УИХ-ын дарга М.Энхболд хоёр орны харилцааны өргөн хүрээний асуудлыг хөндсөн тул энд хүрэлцэн ирсэн манай яам, байгууллагуудын төлөөлөгчид салбарынхаа асуудлаар товч танилцуулга хийнэ үү” гэлээ.
Энэ дагуу ноён А.С.Мишарин, А.В.Лушников, В.М.Кравченко, А.Н.Морозов нар тус тусын салбарын өнөөгийн нөхцөл байдал, тулгамдсан асуудал, хэтийн төлөв, зорилго чиглэлийн талаар тодорхой танилцуулав.
Танилцуулгад хөндөгдсөн зарим асуудлын талаар УИХ-ын дарга М.Энхболд тайлбар, мэдээлэл өгөв.
Уулзалтын төгсгөлд ОХУ-ын Засгийн газрын тэргүүний орлогч А.В.Гордеев “Өнөөдөр эрхэм хүндэт ноён М.Энхболд Тантай уулзсандаа тун баяртай байна. Ойрын хугацаанд Монгол Улсад дахин уулзана хэмээн найдаж байна. Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Х.Баттулгад миний мэндийг уламжлахыг Танаас хүсье. Өмнө нь ноён Х.Баттулга болон миний бие Монгол Улс, ОХУ-ын Жүдо бөхийн холбооны тэргүүний хувиар хамтран ажиллаж байсан сайхан түүх бий” гэлээ.
Е.В.Бушмин: Монгол бол бидний итгэлт сайн нөхөр, ойрын хөрш, гол түнш мөн
ОХУ-ын Холбооны хурлын Холбооны зөвлөлийн орлогч дарга Евгений Викторович Бушмин Холбооны зөвлөлийн байранд УИХ-ын дарга М.Энхболдыг хүлээн авч уулзлаа.
Уулзалтын эхэнд ноён Е.В.Бушмин Москва хотноо болж буй Олон улсын парламентчдын чуулга уулзалтыг чухал ач холбогдолтойд тооцож, Монголын парламентын төлөөлөгчид өндөр түвшинд оролцож буйд нь талархал илэрхийлээд, удахгүй болох гэж буй Олон улсын парламентаризмын өдрийн мэндийг УИХ-ын дарга М.Энхболдод дэвшүүлэв.
Ийм өдөртэй болох санаачилгыг ОХУ-ын Холбооны зөвлөлөөс дэвшүүлж, 2017 онд Санкт-Петербург хотноо болсон ОУПХ-ны 137 дугаар чуулганаар жил бүрийн 6-р сарын 30-ны өдөр тэмдэглэж байхаар баталжээ. ОУПХ-ны анхны хуралдаан 1889 оны 6-р сарын 30-нд болж байсныг үндэслэн энэ өдрийг сонгож авсан юм байна.
Ноён Е.В.Бушмин “Монгол Улс бол бидний итгэлт сайн нөхөр, ойрын хөрш, гол түнш билээ. Энэ бол ердийн хэлээд өнгөрөх үг биш, манай хоёр ард түмний найрамдал нөхөрлөл, олон жилийн түүхэн харилцааны үнэ цэнийг илэрхийлсэн үг юм. Бидний бүх түвшний харилцаа тогтвортой, үр ашигтай, тууштай үргэлжилнэ гэдэгт итгэж байна. Бид Монгол Улсын хөгжил дэвшлийг ямагт дэмжих болно” хэмээн үгийнхээ эхэнд тэмдэглэсэн юм.
Тэрбээр энэ удаагийн уулзалт удахгүй болох гэж буй ШХАБ-ын дээд хэмжээний уулзалт, Орос, Монголын Төрийн тэргүүн нарын 4 дэх удаагийн уулзалтын өмнө болж байгаагаараа онцлог юм хэмээн тэмдэглэлээ. “ШХАБ-ын үйл ажиллагааны нэгэн чиглэл нь парламент хоорондын харилцаа, хамтын ажиллагаа юм. Тиймээс та бид энэ чиглэлд онцгой анхаарах нь бусад салбарын хамтын ажиллагаа амжилттай өрнөхөд чухал юм” гэж тэрбээр онцлов.
2017 онд Улаанбаатарт болсон “Монгол Оросын хамтын ажиллагаа” эдийн засгийн чуулган, энэ онд болсон Засгийн газар хоорондын хамтарсан хорооны ээлжит XXI хуралдаанаар хэлэлцэн тохирсон асуудлууд, гэрээ хэлэлцээрийг амжилттай хэрэгжүүлэхэд хоёр орны хууль тогтоох байгууллагууд бүх талын дэмжлэг үзүүлэх ёстой гэж үзэж байна гэдгээ ноён Е.В.Бушмин илэрхийллээ.
УИХ-ын дарга М.Энхболд Москва хотноо болж буй “Парламентаризмын хөгжил” олон улсын чуулган дэлхийн улс орнуудын парламент хамтын ажиллагаа, хүчин чармайлтаа нэгтгэж, тулгамдсан асуудлаа хамтран шийдвэрлэх боломжийг бүрдүүлэхэд чухал ач холбогдолтой арга хэмжээ болж байна гэдгийг онцоллоо.
Тэрбээр сүүлийн 2 жилд хоёр орны харилцаа идэвхжиж, бодит үр дүн гарч байгаад талархалтай байгаагаа тэмдэглээд, төмөр зам, хөдөө аж ахуйн салбарыг онцгойлон дэмжих, бусад салбаруудад нэгэнт боловсруулагдсан хөтөлбөрийг ажил хэрэг болгоход парламентын зүгээс анхаарна гэдэгт итгэж байна гэж хэлэв.
Хоёр орны Ерөнхийлөгч нарын санаачилгаар ойрын өдрүүдэд Улаанбаатар хотноо болох гэж буй “Монгол, Оросын санаачилга-2018” уулзалтад парламентууд дэмжлэг үзүүлж ажиллах нь чухал. Түүнчлэн 2019 онд тохиох Халх голын хамтын ялалтын 80 жилийн ойн бэлтгэлийг эртнээс хангаж, өргөн хүрээнд тэмдэглэх нь Монгол, Оросын ард түмний халуун цусаар гагнагдсан хамтын нөхөрлөлийн түүхийг дархлах онцлог үйл явдал мөн. Парламентын бүлэг, Тамгын газар, бүтцийн байгууллагууд, гишүүд хоорондын харилцааг цаашид идэвхжүүлэхийг эрмэлзэх нь зүйтэй зэрэг асуудлаар байр суурь нэгтэй байгаагаа тэмдэглэв.
Мөн 2025 оны ЭКСПО үзэсгэлэн худалдааг зохион байгуулахаар нэрээ дэвшүүлсэн ОХУ-ыг дэмжихийг хүссэн ноён Е.В.Бушминий саналыг анхааралдаа авснаа УИХ-ын дарга М.Энхболд мэдэгдлээ.
Уулзалтад Холбооны зөвлөлийн Эдийн засгийн бодлогын байнгын хорооны нэгдүгээр орлогч дарга С.В.Калашников, Төсөв, санхүүгийн зах зээлийн байнгын хорооны орлогч дарга М.М.Ульбашев, Батлан хамгаалах, аюулгүй байдлын байнгын хорооны орлогч дарга М.И.Дидигов, Хойд нутаг болон нутгийн өөрийн удирдлага, бүс нутгийн бодлого, холбооны засаглалын асуудал хариуцсан байнгын хорооны гишүүн В.В.Наговицын нарын зэрэг албаны хүмүүс байлцлаа.
Тухайлбал, Монгол, Оросын ард түмний найрамдал, нөхөрлөлийн бэлгэ тэмдэг болсон УБТЗ-д томоохон хэмжээний хөрөнгө оруулалт хийж шинэчлэх, ОХУ-ын хөдөө аж ахуйн салбарын шинэ техник, технологийг Монголд ашиглах боломжийг өргөн хүрээнд дэмжих асуудлыг Холбооны зөвлөлөөс анхаарал тавьж, дэмжихийг хүслээ.
Катарын Эрхэм дээд Эмирийг Монголд айлчлахыг урив
Монгол Улсын Их Хурлын дарга М.Энхболд Катар Улсын Зөвлөлдөх зөвлөл (парламент)-ийн дарга Ахмед бин Абдулла бин Зайед Аль Махмудтай уулзлаа.
УИХ-ын дарга уулзалтын эхэнд хоёр орны хооронд дипломат харилцаа тогтоосноос хойш харьцангуй богино хугацаа буюу 20 жил өнгөрч байгаа ч хамтын ажиллагааны эхлэл сайн байгааг тэмдэглээд, ноён Ахмед бин Абдулла бин Зайед Аль Махмудыг Катарын Зөвлөлдөх зөвлөлийн даргаар сонгогдсонд нь баяр хүргэв.
Худалдаа, эдийн засаг, батлан хамгаалах зэрэг салбарын хамтын ажиллагаа өргөжиж, Монголын хууль хяналт, төрийн байгууллагын ажилтнуудыг сургалтад хамруулж буйд УИХ-ын дарга М.Энхболд талархал илэрхийллээ.
Тэрбээр дэлхийд томд тооцогдох, нэр хүндтэй Катарын хөрөнгө оруулалтын сангаас хөрөнгө оруулалт татаж, цахилгаан эрчим хүч, төмөр зам, зэс, нүүрс боловсруулах үйлдвэрлэл, аялал жуулчлалын зэрэг чиглэлээр хамтран ажиллах сонирхол бидэнд бий. Манай Засгийн газраас энэ талаарх саналаа хүргүүлсэн. Катарын Зөвлөлдөх зөвлөл болон ноён Ахмед Аль Махмуд таныг эдгээр асуудал болон салбаруудын хамтын ажиллагааны нэгэнт тогтсон гэрээ, хэлэлцээрүүдийг парламентаараа соёрхон батлахад анхаарал тавьж, дэмжихийг хүсэж байна гэлээ.
УИХ-ын дарга М.Энхболд “Сайн харилцаатай, анд нөхдийн хувьд бид Катарын эргэн тойронд үүссэн нөхцөл байдлыг анхааралтай ажиглаж байдаг. Асуудлыг зөвшилцлийн замаар харилцан ойлголцож шийдвэрлэж чадна гэдэгт бүрэн итгэлтэй байна” хэмээн онцлон тэмдэглэв.
Ноён Ахмед Аль Махмуд “Бид Монгол Улстай тогтоосон харилцаагаа ямагт өндрөөр үнэлдэг. Парламент хоорондын болон эдийн засгийн харилцааг сайжруулах, хөрөнгө оруулалтыг нэмэгдүүлэхэд анхаарах болно. Холбогдох байгууллагууд төсөл, хөтөлбөрийн асуудлаар шууд харилцаж байх нь зөв. Элчин сайд, яамд ойр дөт ажиллах нь зүйтэй” гэдгийг онцолж хэллээ.
Тэрбээр Катарт үүссэн нөхцөл байдлын талаар тайлбарлаж, Монгол Улс, Монголын парламент Катарыг дэмжинэ гэдэгт итгэж байгаагаа илэрхийлэв.
Уулзалтын үеэр өндөр дээд түвшний харилцан айлчлалыг тогтмолжуулах асуудлыг хөндөж, Катарын Эрхэм дээд Эмир Монголд айлчлах урилгатай, Монгол Улсын Ерөнхий сайд Катарт айлчлахаар төлөвлөж буйг УИХ-ын даргын зүгээс дахин нотлов. Түүнчлэн Парламентын хоёр тэргүүн харилцан бие биенийг тус тусын улсдаа айлчлахыг урьсныг талархан хүлээж авлаа.
